ΕΠΑΝΟΡΘΩΤΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ
Νάρθηκες βρυγμού
Βρυγμός ονομάζεται το σφίξιμο ή τρίξιμο των δοντιών. Είναι μία παραλειτουργική συνήθεια που εκδηλώνεται κυρίως κατά τη διάρκεια της νύχτας, αλλά και της ημέρας σε περιόδους έντονου στρες. Οι ασθενείς με βρυγμό αναφέρουν συχνούς πονοκεφάλους, πόνο ή και ήχο στην άρθρωση. Παράλληλα, μπορεί να παρατηρήσουμε ρωγμές, κατάγματα και αποτριβές στα δόντια των ασθενών.
Σε αυτές τις περιπτώσεις συστήνεται η κατασκευή εξατομικεύμενου ενδοστοματικού νάρθηκα σταθεροποίησης και η παρακολούθηση του ασθενούς.
Οι νάρθηκες δεν θεραπεύουν το βρυγμό, αλλά αντιμετωπίζουν και προλαμβάνουν τα συμπτώματα.
Ολικές / Μερικές Οδοντοστοιχίες
Είναι οι κινητές προσθετικές εργασίες που προορίζονται για τους ασθενείς που έχουν χάσει όλα ή μεγάλο μέρος των δοντιών τους. Αποτελούν με λίγα λόγια υποκατάστατο των φυσικών δοντιών και ούλων και διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες, τις ολικές και τις μερικές οδοντοστοιχίες. Ολικές οδοντοστοιχίες επιλέγουμε για τους ασθενείς που έχουν χάσει όλα τα δόντια τους στην άνω ή/και στην κάτω γνάθο και στη συνηθέστερη μορφή τους διακρίνονται από μια ακρυλική βάση πάνω στην οποία είναι τοποθετημένα δόντια κυρίως ακρυλικά ή πορσελάνινα στις κατάλληλες θέσεις. Μερικές οδοντοστοιχίες κατασκευάζουμε σε ασθενείς που διατηρούν ακόμη κάποια δόντια στον οδοντικό φραγμό (τα οποία ο οδοντίατρος θα κρίνει αν και κατά πόσο είναι κατάλληλα να χρησιμοποιηθούν ως στηρίγματα). Η κατασκευή τους μοιάζει με εκείνη των ολικών με τη διαφορά ότι χρησιμοποιούν και δόντια για τη στήριξη και συγκράτησή τους.
Οι τεχνητές οδοντοστοιχίες, μερικές ή ολικές, αποτελούν κινητές αποκαταστάσεις. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στον ασθενή να τις βγάζει προκειμένου να «ξεκουράζεται» το στοματογναθικό σύστημα καθώς και να εφαρμόζει την απαραίτητη υγιεινή. Κι αυτό επιβάλλεται να γίνεται τουλάχιστον μία φορά την ημέρα, συνήθως κατά τις ώρες του ύπνου. Ο οδοντίατρός σας θα σας διδάξει πώς πρέπει να γίνεται σωστά ο καθημερινός καθαρισμός των οδοντοστοιχιών σας. Αυτό συνήθως περιλαμβάνει βούρτσισμα των οδοντοστοιχιών με μία μαλακή οδοντόβουρτσα και σαπούνι ή οδοντόκρεμα ή ειδική κρέμα και κατόπιν τοποθέτησή της σε δοχείο με ειδικό καθαριστικό διάλυμα. Τέλος, είναι σημαντική και η υγιεινή των ούλων καθώς και η μάλαξή τους (μασάζ) αφού βοηθά στην καλύτερη αιμάτωσή τους.
ΣΤΕΦΑΝΕΣ- ΓΕΦΥΡΕΣ- ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ
ΓΕΦΥΡΕΣ
Γέφυρα αποκαλούμε μία ακίνητη προσθετική εργασία που αντικαθιστά ένα ή περισσότερα δόντια που λείπουν και στηρίζεται σε δύο τουλάχιστον γειτονικά φυσικά δόντια – στηρίγματα.
Οι γέφυρες είναι σταθερά κολλημένες στα φυσικά δόντια, σε αντίθεση με τις κινητές οδοντοστοιχίες, οι οποίες αφαιρούνται και επανατοποθετούνται στο στόμα από τον ίδιο τον ασθενή.
ΣΤΕΦΑΝΕΣ
Στεφάνη ονομάζουμε μία θήκη που κατασκευάζεται στο εργαστήριο και συγκολλάται στο φυσικό δόντι, καλύπτοντάς το πλήρως.
Οι περιπτώσεις στις οποίες ενδείκνυται η τοποθέτηση στεφάνης είναι συνήθως οι εξης:
• Όταν ένα δόντι έχει χάσει μεγάλο μέρος από την μάζα του, λόγω τερηδόνας, κατάγματος ή άλλης αιτίας και δε μπορεί να αποκατασταθεί με πιο απλή μέθοδο (σφράγισμα, επένθετο κ.λπ.)
• Προληπτικά σε δόντια που κινδυνεύουν να σπάσουν (κυρίως απονευρωμένα πίσω δόντια)
• Για λόγους αισθητικής. Αν θέλουμε να αλλάξουμε χρώμα, σχήμα, διάταξη στα πρόσθια δόντια και δεν υπάρχει δυνατότητα εφαρμογής πιο συντηρητικής τεχνικής (όψεις, λεύκανση, bonding κ.λπ.)
Υπάρχουν 2 τύποι στεφανών: οι μεταλλοκεραμικές και οι ολοκεραμικές.
Οι μεταλλοκεραμικές στεφάνες είναι αυτές που χρησιμοποιούνται συχνότερα απ’ όλα τα άλλα είδη στεφανών (οι γνωστές θήκες πορσελάνης). Αποτελούνται από έναν μεταλλικό σκελετό ο οποίος καλύπτεται εξολοκλήρου με κεραμικό υλικό (πορσελάνη). Οι στεφάνες αυτού του τύπου έχουν καλή αισθητική, μεγάλη αντοχή και ευρύ φάσμα εφαρμογών (πρακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε οποιαδήποτε περίπτωσή χρειάζεται τοποθέτηση στεφάνης).
Οι ολοκεραμικές είναι νέου τύπου στεφάνες, απαλλαγμένες από μεταλλικό σκελετό. Οι ολοκεραμικές στεφάνες φέρουν έναν πορσελάνινο σκελετό ο οποίος καλύπτεται με ειδικού τύπου κεραμικό υλικό. Η απουσία μεταλλικού σκελετού χαρίζει ανυπέρβλητη αισθητική και φυσικότητα σε αυτές τις αποκαταστάσεις, οι οποίες μπορούν πλέον να μιμηθούν την διαφάνεια και τον ιριδισμό του φυσικού δοντιού.
Διαδικασία κατασκευής γέφυρας ή στεφάνης
Η διαδικασία τοποθέτησης μια στεφανης και κατ’ επέκταση μια γέφυρας είναι ανώδυνη και σχετικά απλή, απαιτεί όμως 3 τουλάχιστον επισκέψεις. Σε πρώτη φάση γίνεται η αποκατάσταση των τυχόν προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα δόντια (σε πολύ κατεστραμμένα δόντια μπορεί να χρειαστεί ενδοδοντική θεραπεία και τοποθέτηση άξονα). Στη συνέχεια, τα δόντια παρασκευάζονται έτσι ώστε να παραλληλιστούν τα τοιχώματά τους και να αφαιρεθεί περίπου 1 με 1,5 χιλιοστό οδοντικού ιστού. Αφού ολοκληρωθεί η προετοιμασία των δοντιών λαμβάνεται αποτύπωμα στη βάσει του οποίου το εργαστήριο θα κατασκευάσει την στεφάνη ή την γέφυρα.
ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ
Τα οδοντικά εμφυτεύματα, αποτελούνται από τιτάνιο και με μία ειδικά κατεργασμένη εξωτερική επιφάνεια και είναι υποκατάστατα της οδοντικής ρίζας.
Πρόκειται για τη λύση εκλογής για την υποκατάσταση ελλείποντος δοντιού ή δοντιών, χωρίς να θίγεται η ακεραιότητα των γειτονικών.
Η διαδικασία τοποθέτησης του εμφυτεύματος περιλαμβάνει δύο στάδια, το χειρουργικό και το προσθετικό. Κατά το χειρουργικό στάδιο γίνεται η τοποθέτηση του εμφυτεύματος εντός του οστού, και κατά το προσθετικό λαμβάνονται τα αποτυπώματα για την κατασκευή της προσθετικής αποκατάστασης.
ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ (ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΗ)
Η ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση) είναι η διαδικασία που ακολουθείται όταν το δόντι έχει υποστεί τέτοια βλάβη, ώστε δεν μπορεί να διατηρηθεί η ζωτικότητά του ή είναι ήδη νεκρό.
Ένα δόντι χρήζει ενδοδοντικής θεραπείας εάν έχει εκτεταμένη τερηδονική βλάβη, η οποία επηρεάζει τον πολφό (μαλακός ιστός νεύρων και αγγείων), εάν έχει υποστεί ρωγμή/κάταγμα, ή εάν έχει ήδη εκτεταμένη αποκατάσταση. Είναι επίσης πιθανό, ένα δόντι να χρειάζεται επανάληψη ενδοδοντικής θεραπείας, όταν για τον οποιοδήποτε λόγο η έκβαση της προηγούμενης δεν ήταν η επιθυμητή, ώστε να εξαλειφθούν τα συμπτώματα του δοντιού.
Κατά την ενδοδοντική θεραπεία απομακρύνεται ο κατεστραμμένος ή νεκρός πολφικός ιστός που βρίσκεται στην εσωτερική κοιλότητα του δοντιού, αυτή καθαρίζεται και απολυμαίνεται και στη συνέχεια πληρούται με κατάλληλο εμφρακτικό υλικό.
Μετά την ολοκλήρωση της ενδοδοντικής θεραπείας, θα πρέπει να γίνει η αποκατάσταση του δοντιού με άμεσες τεχνικές (έμφραξη σύνθετης ρητίνης) ή έμμεσες (ένθετο, επένθετο, υπερένθετο, στεφάνη).
ΕΞΑΓΩΓΗ
Η Σύγχρονη Οδοντιατρική προσέγγιση υιοθετεί τη φιλοσοφία της διατήρησης του δοντιού εντός της στοματικής κοιλότητας και η αποφυγή της εξαγωγής του, όταν φυσικά αυτό είναι εφικτό. Υπάρχουν, ωστόσο, και περιπτώσεις όπου η εξαγωγή του δοντιού αποτελεί μονόδρομο.
Φροντίζουμε, ώστε η ιδιαίτερα αγχώδης για τον ασθενή διαδικασία αυτή, να πραγματοποιείται όσο πιο ανώδυνα και ατραυματικά γίνεται, βρισκόμενοι πάντα στο πλευρό του ασθενή για την ανακούφιση και τον εφησυχασμό του.
ΕΜΦΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΡΗΤΙΝΗΣ (ΣΦΡΑΓΙΣΜΑΤΑ)
Πρόκειται για τον τρόπο αντιμετώπισης της τερηδόνας, της νόσου δηλαδή μικροβιακής αιτιολογίας που καταστρέφει τους σκληρούς οδοντικούς ιστούς.
Οι Άμεσες Εμφράξεις πραγματοποιούνται σε μία συνεδρία, κατά την οποία απομακρύνεται από το δόντι ο κατεστραμμένος ιστός και στη συνέχεια πληρούται η κοιλότητα που έχει δημιουργηθεί με το κατάλληλο υλικό (Σύνθετη Ρητίνη).
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΟΥΛΙΤΙΔΑΣ- ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΤΙΔΑΣ
Η ουλίτιδα αποτελεί μια φλεγμονή, η οποία εντοπίζεται αποκλειστικά στα ούλα, οφείλεται κυρίως στην Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα (ΟΜΠ) και αποτελεί το πρώτο στάδιο της νόσου των ούλων.
Χαρακτηρίζεται από ερυθρά και οιδηματώδη (διογκωμένα) ούλα καθώς και αιμορραγική αντίδραση κατά τη διάρκεια της στοματικής υγιεινής, κατά την κλινική εξέταση ή ακόμα και αυτόματα.
Η θεραπεία της Ουλίτιδας περιλαμβάνει την αποτρύγωση και στίλβωση των δοντιών (καθαρισμός). Κατά τη διαδικασία αυτή, απομακρύνονται από τις οδοντικές επιφάνειες οι τρυγιακές εναποθέσεις (πέτρα) και στιλβώνονται, δηλαδή απομακρύνονται οι χρωστικές που οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες (π.χ. κάπνισμα). Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την εκπαίδευση του ασθενή στην άσκηση σωστής και αποτελεσματικής στοματικής υγιεινής για τη διατήρηση του θεραπευτικού αποτελέσματος. Συνήθως απαιτούνται δύο συνεδρίες για την ολοκλήρωση της θεραπείας ουλίτιδας.
Σημαντικό είναι, μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας να ενταχθεί ο ασθενής σε πρόγραμμα επανάκλησης (recall), σε χρονικά διαστήματα που καθορίζει ο θεράπων οδοντίατρος, ανάλογα τις ανάγκες του κάθε ασθενούς.
Η περιοδοντίτιδα αποτελεί χρόνια φλεγμονώδη νόσο μικροβιακής αιτιολογίας, η οποία αποτελεί εξέλιξη τους Ουλίτιδας.
Προσβάλλει το σύνολο των ιστών του περιοδοντίου και προκαλεί απρόβλεπτη, ανισομερή και ανισοβαρή καταστροφή των ιστών που περιβάλλουν και στηρίζουν το δόντι, κυρίως του οστού.
Τα βασικότερα χαρακτηριστικά της περιλαμβάνουν τα εξής: περιοδοντικοί θύλακοι, απώλεια οστού, μεταβολές του όγκου των ούλων, αιμορραγία, κινητικότητα των δοντιών, παθολογική μετακίνηση των δοντιών, περιοδοντικά αποστήματα.
Η συντηρητική θεραπεία της Περιοδοντίτιδας περιλαμβάνει την αποτρύγωση – στίλβωση των δοντιών (όπως και στη θεραπεία της Ουλίτιδας) καθώς και τις ριζικές αποξέσεις, δηλαδή την απομάκρυνση των εναποθέσεων από τη ριζική επιφάνεια των δοντιών και τη λείανσή της. Σε προχωρημένες καταστάσεις, ίσως χρειαστεί η εφαρμογή και χειρουργικών τεχνικών για την αντιμετώπιση της νόσου.
Βασικό ρόλο για την επιτυχία της θεραπείας αλλά και τη διατήρηση του αποτελέσματός της, παίζει η εφαρμογή σωστής στοματικής υγιεινής από τον ασθενή, σύμφωνα με τις οδηγίες που του δίνονται, αλλά και η ανταπόκρισή του στο σύστημα επανακλήσεων του ιατρείου (recall).